SECHABA SA BOQAPI
Morero oa Machaba
Sechaba sa Boqapi se Qalile Joang?
Hlahlobo e kholohali ea sechaba ea boithapo, e tsamaisitsoeng ho feta nako ea lilemo tse leshome, e hlahisitse tlhokahalo ea sebele ea sebopeho se secha sa sechaba. Likarabo ho tsoa ho limilione tsa batho linaheng tse 180 tse fapaneng li tiisitse hore ntho e kholo ka ho fetisisa sechabeng e tšoanela ho ba boleng ba bophelo ba motho.
E mong le mong ea nkang karolo ho hlahlobo ea sechaba o ne a botsoa potso e tšoanang: “U rata ho phela lefatšeng la mofuta ofe?” Ho itšetlehiloe ka likarabo, litšiea tse robeli li ile tsa boptjoa 'me tsa e ba selulo sa ho haha sechaba sa sebopeho se secha se bitsoang Sechaba sa Boqapi. E le hore se kenyoe tšebetsong, batho ho tsoa lefatšeng lohle hajoale ba ntse ba kopana le ho nka bohato ka hara morero oa lebitso le tsoanang.
Ke Mang ea Kamora Morero oa Sechaba sa Boqapi?
Limilione tsa batho ba tsoang meetlong e fapaneng, bochaba, litumelo, le bolumeli, ba batlang ho fetolla lefatše la rona ha molemo 'me ba tseba ho etsa sena ka semolao le khotso. Letsatsi le leng le le leng, palo ea batho ba joalo e ntse e hola.
Batho ba tsoang lefatšeng lohle, ba itlhophang 'me ba nka bohato ka tiieo ka moralo oa molao, ba kopantsoe ke sepheo se le seng: ho bopa maemo a loketseng sebakeng sa bophelo bo khotso le nala sebakeng sa botho bohle le meleko ea kamoso.
Ke Mang ea fanang ka lichelete ho morero oa Sechaba sa Boqapi?
Likhato tsohle le liketso ka hara moralo oa morero oa Sechaba sa Boqapi li etsoa feela ke barapeluoa ba morero bo bona, ka khakolo ea bona, ka khetho ea bona le thato, le tjeho ea lichelete tsa bona.
Morero oa Sechaba sa Boqapi ha o na li-account tsa banka, lichelete kapa thepa, ha o bokelle lichelete, 'me ha o etse phaello.
Sechaba sa Boqapi ke morero oo ohle o itšetlehileng ka boithapi o sebetsang ka hara moralo oa molao. O emela feela lithahasello tsa batho bo bona ho feta linaha tse itseng, mekha, kapa mekhatlo.
Liketso tse pheellang ho khaho ea Sechaba sa Boqapi li etsoa ka tumellano e eang ka moalo oa hajoale oa molao le ho lumella litloaelo tsa molao oa machaba, ho kenyeletsa Universal Declaration of Human Rights le International Covenant on Civil and Political Rights tse amohetsoeng ke United Nations General Assembly.
Ho bohlokoa ho elelloa hore morero oa Sechaba sa Boqapi ha o pheelle ho liha, ho hanyetsa, kapa ho kenakenana le bolauli bo teng. Ha o tlole molao oa borena ba naha efe kapa efe, botšepehi ba sebaka kapa sebopeho sa molaotheo, kapa hona ho kenyeletsa liketso tse seng molaong.
Liketso tse ka hara morero oa Sechaba sa Boqapi li pheella ho fetola sebopeho sa likamano lipakeng tsa batho bohle, 'me ha ba tlameletsoa ho naha e itseng kapa linaha. Liketso ke tsa machaba, 'me li etsoa ho kenyoa tšebetsong ka hohle litokelo le litokoloho tsa motho e mong le e mong ho pholletsa le lefatše.
Hobaneng ha re hloka Sechaba sa Boqapi Bophara ba lefatše?
Sebopeho sa Sechaba sa Boqapi sea hlokahala bophara ba lefatše hobane ke mohlala feela o:
Na hoa khoneha ho haha Sechaba sa Boqapi Naheng e le 'ngoe kapa Selekaneng sa Linaha tsa 'Maloa?
Kajeno, linaha tsa lefatse li kopane le ho itsetleha ka mokhoa o kopaneng. Ka hona, ho leka ho theha sebopeho sa boqapi sa sechaba naheng e le 'ngoe kapa selekaneng sa linaha ha ho na ho sebetsa.
Ho haha Sechaba sa Boqapi ho khoneha feela ha botho bohle bo nka karolo bophara ba lefatše ka nako e tšoanang. Pele ho qeto e tiisang e kenyoa tšebetsong ho khetho ea lefatše, linaha bomong li ka phatlalatsa maikemisetso a tsona ho fetohela ho Sechaba sa Boqapi. Haeba linaha bomong kapa sehlopha sa linaha li leka ho fetohela ho Sechaba sa Boqapi ka botsona, tšireletseho hammoho le boiketlo ba sechaba sa tsona li ka tenyetseha. Li tla ba tlokotsing 'me li sa tšireletsoa khahlanong le linaha tse so ka li amohela Sechaba sa Boqapi.
Litšiea tse 8 tsa Sechaba sa Boqapi
Bophelo ba Motho ke boleng bo holimo ka ho fetisisa. Bophelo ba Motho ofe kapa ofe bo tlameha ho tšireletsoa e le ba hae. Phello ea Sechaba ke ho netefatsa le ho tiisa boleng ba bophelo ba Motho e mong le e mong. Ha ho ebile ho ke se be le eng kapa eng efe e boleng ho feta bophelo ba Motho. Haeba Motho a le mong a le boleng, joale Batho bohle ba boleng.
Motho e mong le e mong o tsoetsoe le tokelo ea ho ba sebopuoa se Motho. Batho bohle ba tsoetsoe ba lokolohile ba bile ba lekana. E mong le e mong o na le tokelo ea ho khetha. Ho ka se be le ea leha e le letho Lefatšeng ka holimo ho Motho, tokoloho le litokelo tsa hae. Tšebetso ea litokelo le litokoloho tsa motho ha li se ke tsa hatakela litokelo le litokoloho tsa ba bang.
Ha ho ea ebile ha ho letho sechabeng se nang le tokelo ea ho theha litšokelo bophelong le tokoloho ea Motho!
Motho e mong le e mong o tiiselitsoe paballo ea litlhoko tsa mantlha tsa bophelo, ho kenyeletsoa lijo, bolulo, tlhokomelo ea meriana, thuto le tšireletso e felletseng sechabeng.
Mesebetsi ea mahlale, ea tlhahiso le ea thekenoloji ea sechaba e lokela ho rereloa feela ho ntlafatsa boleng ba bophelo ba motho.
Ho tiisitsoe botsitso ba moruo: ha ho hohloa ha moruo le likoluoa, litheko tse tsitsitseng le tse tšoanang lefatšeng, chelete e le 'ngoe, le lekhetho le tlase le sa fetoheng kapa ho se lekhetho.
Tšireletso ea Motho le sechaba ho tsoa litšokelong tsa mofuta ofe kapa ofe e tiisoa ka tšebeletso e kopaneng ea lefatše e sebetsanang le maemo a tšohanyetso.
Motho e mong le e mong o na le tokelo ea ho fumana tsebiso e tšepahalang mabapi le tsamaiso le kabo ea lichelete tsa sechaba. Motho e mong le e mong o na le monyetla oa tsebiso mabapi le boemo ba tšebetso ea liqeto tsa sechaba.
Mecha ea phatlalatso ke ea sechaba feela 'me e bonahatsa tsebiso ka 'nete, pepeneneng le ka botšepehi.
Maikutlo a lokela ho rereloa ho tsebahatsa litšoaneleho tse molemohali tsa motho le ho emisa ntho e 'ngoe le e 'ngoe e lebisitsoeng khahlanong le Motho. Ea mantlha ea pele ke ea pele ea botho, litakatso tse phahameng tsa moea le tsa boitšoaro tsa Motho, botho, bokhabane, ho hlomphana le ho matlafatsa setsoalle.
Ho theha maemo a ntlafatso le thuto ea Motho ea nang le tlhaku e kholo “M”, ho hlaolela litekanyetso tsa boitšoaro ho motho ka mong le sechabeng.
Thibelo ea liphatlalatso tsa pefo, ho nyatsa le nyatso ea mofuta ofe kapa ofe oa karohano, mabifi, le lipontšo tse khahlanong le botho.
Motho e mong le e mong Sechabeng sa Boqapi o na le tokelo ea kakaretso ea tsoelopele le phethahatso ea botho.
Thuto e lokela ho ba mahala le ho fumaneha ka ho lekana ho bohle. Ho theha maemo le ho atolosa menyetla ea hore Motho a sebelise bokhoni ba hae ba boqapi le litalenta.
Lisebelisoa tsohle tsa tlholeho ke tsa Batho 'me li ajoa ka toka hara batho bohle. Boipokello ba lisebelisoa le tšebeliso ea tsona e sa utloahaleng e thibetsoe. Lisebelisoa tsena li ajoa ka toka hara baahi ba Lefatše lohle.
Motho o na le mosebetsi o tiisitsoeng haeba a rata. Tefo bakeng sa boemo bo tšoanang, bo khethehileng, kapa mosebetsi e lokela ho tšoana lefatšeng ka bophara.
Motho e mong le e mong o na le tokelo ea thepa le mokholo oa bonnotši, leha ho le joalo, ho ea ka meeli ea chelete ea motho ka mong e behiloeng ke sechaba.
Khopolo ea “matla” ho Sechaba sa Boqapi ha e eo, kaha boikarabello ke ba sechaba ka kakaretso, tsoelo-pele ea sona, maemo a bophelo le sebopeho se lumellanang,e itšetlehile ka Motho ka mong.
Motho e mong le e mong o na le tokelo ea ho ba le seabo tsamaisong ea merero ea Sechaba sa Boqapi le ho amoheloeng ha melao e lebisitsoeng ho ntlafatsa bophelo ba Motho.
Tharollo ea litaba tse bohlokoa sechabeng, tse kholo sechabeng, le litaba tsa moruo tse amang boleng ba bophelo ba Motho li romelloa lipuisanong tsa sechaba le ho khetha (referendum).
Ka ho Sechaba sa Boqapi, ka lebaka la tlhahiso ea mohlala o mocha oa moruo le mahale a macha, ha ho no ba le tlhokahalo ea ho sebelisa chelete. Ka hona, litokisetso tse itseng tsa Litšiea tse 8 tsa Sechaba sa Boqapi, tse tsoang ho boteng ba likamano tsa lichelete, li tla ba bohlokoa feela nakong ea phetoho ho Sechaba sa Boqapi.
Sechaba sa Boqapi se Lokisetsa Motho E mong le e mong Eng Lefatšeng?
Melemo ee e Tla Lokisoa Joang ho Sechaba sa Boqapi ho Motho E mong le E mong Lefatšeng?
Ha ho nahanoa hore Sechabeng sa Boqapi melemo e mengata e lokisetsoa motho ka tokelo ea tsoalo, ke eng se hlokoang motho ka mong?
Lintlha tsa nalane li tiisa hore ha naha e busoa ke motho a le mong, e ka ba le litlamorao tse mpe haholo 'me ea lebisa ho motsong ho naha, puso ea mahahapa, ho se tsotelle litokelo tsa botho le ho hasana ha lintoa. Ho fosahetse ebile ho kotsi ha motho a le mong a etsa liqeto bakeng sa batho ba limilione. Ka Sechabeng sa Boqapi, liqeto tsohle tsa bohlokoa li etsoa ka kopanelo ke batho, ka bobeli mabapi le naha ea bona le litaba tsa lefatše. Ka nako e tšoanang, batho ba tla abela bo-ralipolotiki joalo ka batsamaisi ba hiriloeng ho etsa liqeto litabeng tse itseng, ho tsamaisa libaka tse itseng, le ho kenya tšebetsong liqeto tse entsoeng ke batho.
Sena se tsamaellana le tokelo ea motho e mong le e mong ho nka karolo pusong ea naha ea habo ka kotloloho kapa ka baemeli ba khethiloeng ka bolokolohi, joalo ka ha ho fanoe ka Phatlalatso ea Kahohle ea Litokelo tsa Botho le Selekane sa Machabeng mabapi le Litokelo tsa Sechaba le Lipolotiki tse amoheloang ke Seboka se Akaretsang sa Machaba a Kopaneng.
Ke hobaneng ha sebopeho sa Sechaba sa Boqapi se ke ke sa bapisoa le mehlala e meng
e ileng ea kenyoa tsebetsong ka la ho feta, esita le eo e ileng ea ntsetsetsoapele ka mohopolo, empa e sa ka ea kenyoa tsebetsong? Hobane mehlaleng e meng eohle ea tsamaiso ea sechaba matla a ba fokolang holima ba bangata e sa le a bolokiloe e ba ka sebopeho sa sephiri kapa pepenene. Athe haele Sechabeng sa Boqapi, ha ho ea tla khona ho hapa matla kapa a nke ho batho hobane tsebetso ea matla e tla ajoa ka ho lekana ho batho bohle ka boipuso.
Bakeng sa qaqiso e ngatanyana hore na boipuso bo tla sebetsa joang Sechabeng sa Boqapi, shebella setsoantso se ileng sa hlahisoa Sebokeng sa Machaba “Koluoa ea Lefatse. Ho na le Tsela ea ho Tsoa”:
Sechaba sa Boqapi se ka Hauoa Joang ho Pota Lefatse Lilemong tse Tlang?
Potso e latelang e tla fanoa bakeng sa ho khetha khetho ea lefatse:
Qeto e ntle e tla supa:
ho kenyoa tsebetsong Litsiea tse 8 tsa Sechaba sa Boqapi e le motheo oa litokisetso tsa Molaotheo oa lefatse;
ho lumella Sethala sa Likhetho se le seng e le motheo oa puso Lefatseng;
ho khetha letsatsi la qaleho ea nako ea phethoho ho Sechaba sa Boqapi.
U ka Etsa Eng ho Qala ho Phela Sechabeng sa Boqapi kapele ka moo ho Khonehang?
Kopana le limilione tsa batho ho pota lefatse ba se ntse ba nka khato le ho tsebisa tilokoho ea hau, metsoalle le basele ka tsela ea molao ka sebopeho sa Sechaba sa Boqapi. Liketso tsena lia hlokahala ho bopa tlhoko ea sechaba ea bophara ba lefatse bakeng sa ho haha Sechaba sa Boqapi. Kapele batho ba bangata lefatseng ba elelloang hore maemo a tsoanelang a ho phela a khoneha ho motho e mong le e mong, kapele khetho ea lefatse e tla ba teng.
Haeba khethong ea lefatše bongata ba batho bo khetha ho fetola sebopeho sa sechaba ho tloha ho boreki ho boqapi, hoo e ka bang likhoeli tse 6 nako ea phethoho ho Sechaba sa Boqapi ho tla qala, tseo, ho ea ka lipalo tsa selelekela, ho ka nka lilemo tse 5 ho tse 6. Ho re e phetheloe, re tla kena nakong e ncha ea Sechaba sa Boqapi.
Ke ha bohlokoa ho elelloa hore melemo e mengata le litokelo li tla fumaneha ho batho e sa le ho tloha ka letsatsi la pele la nako ea phethoho: e mong le e mong o tla fumana bophelo bo bolokehileng, bo nala, le bo tsitsitseng ka tokoloho.
U Batla ho Tsebisa E mong le E mong ka Sechaba sa Boqapi ka Potlako le ka Bokhabane, e le hore se tle Kapele?
Karolo ea Boralipolotiki
Khahong ea Sechaba sa Boqapi
Boralipolotiki, ho kenyeletsa le litho tsa mekha ea lipolotiki, le baetellapele ba linaha, ba na le menyetla e meholo ho tsebisa ka Sechaba sa Boqapi ka lebaka la mesebetsi, maemo, ho phatlalatsoa le botumo. Ho kenya letsoho ha boralipolotiki ho tsebisa ka Sechaba sa Boqapi ho tla potlakisa haholo tšebetso ea ho haha Sechaba sa Boqapi.
Ba nkang karolo ho morero oa Sechaba sa Boqapi ba ka sebelisa mekhoa e fe ea molao ho tšehetsa boralipolotiki bao ba sehlahlo ho tsebisa ka Sechaba sa Boqapi.
Ho tlameha ho eloa hloko hore boralipolotiki ba tšehetsang Sechaba sa Boqapi 'me ba nka bohato e le baithaopi ba morero, le haeba bana le matla, tšehetso ea bongata le bokhoni ba 'nete ba ho fetola molao, ho kenyeletsa le molaotheo tsa naha ea bo bona, litlamehile haholoholo ho sireletsa botšepehi ba sebaka, borena le lithahasello tsa naha ea bo bona, lithahasello tsa batho ba bo eona, hammoho le tsa mokha oa bona haeba ba khethoa e le baemeli ba sona.
Ho feta moo, boralipolotiki naheng ea bona le lebala la machaba ke feela ba ka sebelisang mekhoa ea molao ho tsebisa ka Sechaba sa Boqapi le ho kenya letsoho khaho ea sona e potlakileng. Ho itšetlehiloe ka bokhoni ba naha ea bo bona, ba ka kenyeletsa litšiea tse itseng tsa Sechaba sa Boqapi ho Molaotheo oa naha ka feela ka tsela ea molao le tšehetso ea batho, empa feela sena se sa hlahise batho kotsi, litokelo tsa bona le litokoloho; e sa behe kotsing kapa ho thefula naha ka moruo, lipolotiki, sechaba, moetlo kapa ka tsela e 'ngoe e itseng; e sa timetse tsamaiso ea naha kapa ho baka tahleho ea borena ba naha, boipuso le botšepehi ba sebaka; ho sa etse hore naha e khoehle ho tlholisano 'me e sa e lebise ho litlamorao tse ling tse mpe.
Likeletso tsena ke ka lebaka la taba ea hore naha e joalo e tla tsoelepele ho sebelisana le linaha tse ling tse setseng sebopehong sa boreki se itšetlehileng ho se tšepahale, se mabifi le maano a ntoa. Kahoo, pele ho sebopeho sa boqapi sa sechaba se amohetsoe khethong ea lefatše, naha ena e ke ke ea netefatsa ho kenya tšebetsong esita le tšiea ea mantlha ea Sechaba sa Boqapi — boleng ba bophelo ba motho. Ha ho tsebisoa liphethoho life, boralipolotiki ba tlameha haholoholo ho tsotella boiketlo ba naha ea bo bona le baahi ba eona.
Ke Melemo e Meng Efe, Melemo, le Menyetla eo E Mong le E Mong ka Mong a tla e Fumana ho Sechaba sa Boqapi?
