Gezegendeki iklim felaketlerinin özeti, 22 Mart-28 Mart 2024.

Güney Amerika

Brezilya

22-23 Mart tarihlerinde rekor düzeyde sağanak yağış getiren fırtınalar Brezilya'nın güney eyaletlerinde hasara yol açtı. Yağmurla bağlantılı çeşitli kazalarda en az 28 kişi hayatını kaybetti ve altı kişinin de kayıp olduğu bildirildi.

Minas Gerais'in Pará de Minas şehrinde fırtına şimdiye kadar kaydedilen en kötü fırtına oldu. Sadece 2 saat içinde toplam 130 mm yağış düştü, bu da Mart ayı için aylık yağış normundan (122,3 milimetre) daha fazla.

Rio de Janeiro eyaletinde en büyük zararı Petropolis gördü. 22 Mart'ta, sadece 24 saat içinde neredeyse iki aylık yağış normu (270 milimetre) düştü. Rekor miktarda yağmur sele neden oldu. Sadece birkaç saat içinde şehirde 200'den fazla toprak kayması yaşandı.

Binlerce şehir sakini yıkılan veya sular altında kalan evlerini terk etmek ve acil durum barınaklarına sığınmak zorunda kaldı.

Brezilya'nın Petropolis kentindeki yıkıcı sel ve toprak kaymalarının ardından

Sürekli yağan yağmur ve yeni toprak kaymaları riski kurtarma çalışmalarını zorlaştırdı.

Zorlu duruma rağmen kurtarma ekipleri, 16 saatten fazla bir süredir çamur tabakasının altında mahsur kalan bir kız çocuğunu kurtarmayı başardı. Kız çocuğu, kendisini bedeniyle koruyan babası sayesinde hayatta kaldı.

Petropolis'te toplamda 100'den fazla kişi kurtarıldı.

Rio de Janeiro eyaletinin kuzeyindeki Santo Eduardo mahallesi sakinleri, Cuma akşamı bölgeyi vuran şiddetli sağanak yağışın ardından mahsur kaldı. Bazı mahallelerde su evlerin çatılarına kadar ulaştı.

Brezilya'nın Rio de Janeiro eyaletinde şiddetli sel felaketi

Espírito Santo eyaletinin Mimoso do Sul kasabasında da feci bir durum meydana geldi.

Kurtarma ekiplerinin kendileri bile kurtarılmak zorunda kaldı. Üç itfaiyeciyi taşıyan bir tekne ters döndü ve su tarafından sürüklendi. Adamlardan ikisi bir eve tutunup yüksek bir yere tırmanmayı başarırken, üçüncüsü sadece bir ağaca tutunmayı başardı. Daha sonra bir helikopter tarafından kurtarıldı.

Şehrin belediye başkanı yardım çağrıları karşısında çaresiz kaldı. Internette, gözyaşları içinde, bölge sakinlerine hitap ettiği bir video yayınlandı:

“Insanlar, tüm Mimoza [du Sul] beni arıyor. Babam teknesini çoktan aldı ve burada bazı insanları kurtarıyor ama burada yaklaşık 100 cevapsız çağrı var. Insanlar beni arıyor, bir yerlerde ölmekte olduklarını söylüyorlar. Artık ne yapacağımı bilmiyorum. Itfaiye sokaklarda. Teknesi olanların teknelerini dışarı çıkarıp insanları kurtarmaya yardım etmeleri gerekiyor çünkü tek başıma üstesinden gelemiyorum. Herkesin yardıma ihtiyacı var. Herkes çok çaresiz.”

Eyalet hükümeti Cumartesi gecesi Espiritu Santo'nun güneyindeki 13 kasabada olağanüstü hal ilan etti.

Asya

Çin

Çin gerçek bir hava kıyametinden geçiyor.

25 Mart'ta gök gürültülü ve büyük dolu yağışlı güçlü bir fırtına Zhejiang Eyaletini vurdu. Meteoroloji istasyonlarından biri saniyede 65 metreden fazla bir rüzgâr şiddeti kaydetti.

Chun'an İlçesinde gök gürültülü fırtına ve şiddetli rüzgarlar için kırmızı alarm verildi. Lishui İlçesinde bir köprü çiti rüzgâr nedeniyle yıkıldı.

Çin'in Zhejiang Eyaletindeki şiddetli rüzgarların ardından

Yiwu İlçesi sakinlerini şiddetli yağmur ve dolu ile birlikte şiddetli bir rüzgar fırtınası vurdu.

Bir süpermarket sahibi, şiddetli rüzgarın panjurlu kapıyı yerinden söktüğünü ve satış odasını tahrip ettiğini, pencerelere ve mallara zarar verdiğini bildirdi.

Çin'in Zhejiang Eyaleti, Yiwu İlçesinde şiddetli rüzgar

Fırtına yerel halkı hazırlıksız yakaladı ve onları çok korkuttu.

Sosyal medya kullanıcıları “Çok korkunç”, “Bu gerçekten korkutucu”, “Yiwu'da dolu yağması beni çok korkutuyor”, “Akşam 6'da hava neredeyse 8-9'daki kadar karanlık” yorumlarını yaptı.

Bazı insanlar büyük dolu taneleri nedeniyle ciddi şekilde yaralandı. Yumurta büyüklüğündeki devasa dolu taneleri maddi hasara da yol açtı: birçok arabanın ön camı kırıldı ve gövdeleri büyük eziklerle kaplandı.

Sigorta şirketi PICC'ye göre 26 Mart itibariyle 11.400'den fazla araç hasarı ihbarı alınmıştır.

Yiwu İlçesi, Zhejiang Eyaleti, Zhejiang, Çin'de dev bir dolu fırtınasının ardından

China Weather Network'e göre, orta ve güney Zhejiang'daki bu hava anomalisi, yılın bu zamanı için alışılmadık derecede sıcak olan 30°C'ye ulaşan sıcaklıklarla birlikte bir sıcak hava dalgasından kaynaklandı.

26 Mart'ta Shandong Eyaletindeki Jinan-Qingdao Otoyolunda yoğun sis nedeniyle büyük bir trafik kazası meydana geldi.

Yoğun sis nedeniyle meydana gelen büyük trafik kazası, Shandong Eyaleti, Çin

27 Mart'ta güçlü bir kum fırtınası kuzey Çin'i ve komşu Moğolistan'ı vurdu. Fırtınanın izleri Rusya'nın Amur Bölgesi'ne kadar ulaştı. 28 Mart sabahı bölge sakinleri sanki başka bir gezegendeymiş gibi uyandılar: gökyüzü turuncuya dönmüştü.

Amur Bölgesi, Rusya'da Kum Fırtınası

Iklim felaketleri tüm gezegende eşzamanlı olarak yaşanıyor. Dünyanın farklı ülkeleri aşırı toz fırtınaları tarafından vuruldu.

Sahra'dan gelen bir toz bulutu Cezayir ve Fas'ı kapladı.

Fas'ta Kum Fırtınası

Cezayir'de Kum Fırtınası

Kum fırtınaları genellikle yılın bu zamanlarında Fas'ın güney çöl bölgelerini istila etmesine rağmen, Fas'taki kum fırtınasının ülkenin doğu kesimini etkilediğini belirtmek gerekir. Bu tür erken kum fırtınaları son derece sıra dışıdır. Sahra'dan gelen toz Kanarya Adaları ve İber Yarımadası'na ulaşarak İspanya ve Portekiz'e puslu turuncu gökyüzü getirdi. 27 Mart'ta uydu görüntüleri toz bulutunun güney İtalya, Malta, Yunanistan, Libya ve Tunus üzerinde gezindiğini gösterdi. Bu durum, bu ülkelerdeki hava kalitesini olumsuz etkilemiş ve görüş mesafesinin kısıtlanmasına neden olmuştur. Aynı gün toz fırtınası Romanya'ya da ulaştı. Sahra Çölü'nden Avrupa'ya toz sürüklenmesi olgusu giderek daha sık ve yoğun bir hal almakta, İngiltere'ye bile ulaşmaktadır. Ve daha önce kum fırtınaları Avrupa'ya sıcak mevsimlerde (çoğunlukla yaz aylarında) gelirken, şimdi Avrupalılar bunları ilkbaharda ve hatta kışın gözlemliyor.

24 Mart'ta bir toz fırtınası Amerika Birleşik Devletleri'nin Teksas eyaletinde yaşayanları etkiledi.

ABD'nin Teksas eyaletinde toz fırtınası

Kazakistan'ın Almati şehrine de tonlarca toz yağdı. Şehir birkaç dakika içinde puslu bir havaya gömüldü.

Almati, Kazakistan'da toz fırtınası

28 Mart'ta Kırgızistan'da, hava tahminlerinin aksine, gün sonunda aniden gelişen toz fırtınası çatıları uçuran ve ağaçları kıran şiddetli rüzgarlara neden oldu. Yirmi dört kişi yaralandı.

Kırgızistan'da şiddetli rüzgar sonrası yıkım

Kazakistan

Bahar seli Kazakistan sakinleri için gerçek bir felakete dönüştü.

Sel suları Kostanay, Aktöbe, Akmola, Abay ve Batı Kazakistan bölgelerini sular altında bıraktı.

Kazakistan'da anormal seller 

Yollar, evler ve çok katlı binalar sular altında kaldı.

Eriyen suyun 24 saat pompalanmasına rağmen su çekilmiyor. Etkilenen bölgelerden toplu tahliyeler devam ediyor; Kostanay bölgesinde insanlar helikopterle kurtarılmak zorunda kaldı.

Aktobe şehrinde Acil Durumlar Bakanlığı, sel nedeniyle binadan çıkamayan ve acil bir duruma müdahale edemeyen sağlık personelini kurtarmak zorunda kaldı.

Büyük çaplı sel felaketinin ardından insanlar kurtarma ekiplerinin yardımını bekliyor, Kazakistan

27 Mart'ta meydana gelen sel felaketi yerel havaalanının işleyişini felç etti. Pist sular altında kaldı.

Acil Durum Hizmetlerine göre, sel önleme tedbirlerinde toplam 2.500 kişi ve yaklaşık 700 ekipman görev aldı.

Yerel sakinlere göre, Bahar selleri son yıllarda ilk kez bu kadar ciddi hasara yol açıyor. Ne yazık ki bu yıl insan kayıplarına bile yol açtı.

23 Mart'ta Bayganin bölgesinde 4 yaşındaki bir çocuğun eriyen suda boğulmasıyla trajik bir kaza meydana geldi.

Böylesine büyük bir sel felaketinin nedeni birkaç faktörün bir araya gelmesiydi. Ani ısınma nedeniyle, bu yıl anormal derecede yüksek olan kar, birçok bölgede aynı anda toplu olarak erimeye başladı. Yağmurlar durumu daha da kötüleştirdi ve 1 metreye kadar donan zemin, eriyen suyun toprağa sızmayıp hızla nüfusun yoğun olduğu bölgelere akması anlamına geliyordu.

Afganistan

Afganistan'da şiddetli sel felaketi

Şiddetli yağışlar Afganistan'ın batısındaki Faryab, Badghis, Farah ve Sari Pul vilayetlerini vurdu. Sağanak yağışlar önemli maddi hasara yol açan sellere neden oldu. Yüzlerce konut, idari bina ve iki büyük köprü yıkıldı ve tarım arazileri zarar gördü. Ne yazık ki en az beş kişi hayatını kaybetti.

Iran

Iran'ın Batı Azerbaycan eyaletinde olağandışı kar yağışı

Genellikle kuru ve sıcak olan İran'da bu hafta Batı Azerbaycan eyaletine 30 santim kar yağdı.

Iran'ın Ahvaz kentinde olağandışı yağışlar ve seller

Ahvaz kentinde 24 Mart'ta bir günde yaklaşık iki aylık yağmur yağdı— 41,9 milimetre (Mart ayında aylık ortalama yağış miktarı 24 milimetre). Ayın başından bu yana burada dört aylık normdan daha fazla yağış düştü— 122 milimetre. Kohgiluyeh ve Boyer-Ahmad vilayetinde 1.200'den fazla kişi selden etkilendi. Ülkenin farklı bölgelerinde 110 yol kapandı.

Suudi Arabistan

Suudi Arabistan'ı tipik çöl iklimine sahip bir ülke olarak tanımlamak giderek zorlaşıyor. 23 Mart'ta Şakra vilayetinin ve başkent Riyad'ın sokakları bir kez daha yağmur ve doluyla kaplandı.

Suudi Arabistan'da dolu fırtınası ve şiddetli yağışlar

Türkiye

Hatay ilinde sel, Türkiye

25 Mart'ta Türkiye'nin Hatay ilinde meydana gelen şiddetli fırtına evlerin çatılarını uçurdu. Sağanak yağışlar, 6 Şubat 2023'te meydana gelen depremden kurtulanların yerleştirildiği konteyner kentleri sular altında bıraktı.

Endonezya

Endonezya bitmek bilmeyen bir dizi doğal felaketle sarsıldı.

22 Mart'ta Doğu Java Eyaleti'nin Tuban bölgesi yakınlarında denizde 6.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü denizde, Tuban'ın 114 km kuzeydoğusunda ve merkez üssü 12 kilometre derinlikteydi. Bu depremden önce 6.0 ve 5.3 büyüklüğünde iki güçlü sarsıntı meydana gelmiştir.

Endonezya'da meydana gelen M 6.5 büyüklüğündeki depremin sonuçları

Deprem Bawean Adası'nda ciddi hasara yol açmıştır. Burada çok sayıda ev ve dini yapı yıkılmıştır. Adanın 30 köyünün neredeyse tamamında deprem sırasında hasar gören evler bulunmaktadır.

Depremin artçı sarsıntıları Surabaya kentinde de güçlü bir şekilde hissedildi. Bölge sakinlerinden Odi Sujadi, Surabaya'da depremler nadir görüldüğü için büyük bir panik içinde olduğunu, ancak bugün (22 Mart) üç depremin meydana geldiğini söyledi. Şehirdeki üç hastane ve bir alışveriş merkezi binası da hasar gördü. Ülkenin başkenti Cakarta da dahil olmak üzere neredeyse tüm Cava adasında yaşayanlar sarsıntıyı hissetti.

Seller ve toprak kaymaları ülkenin çeşitli bölgelerinde neredeyse aralıksız devam ediyor.

Mart ayının başından bu yana bu doğal afetler 62 can aldı, 16 kişi de kayboldu. Ülkenin 32 vilayetinde toplam 1.333.877 kişi bu felaketlerden etkilendi ve tahliye edildi.

Mart 2024'te Endonezya'nın çeşitli bölgelerinde yaygın sel felaketleri

2024 yılında Endonezya'da sıcaklık rekoru kırılmayan tek bir gün bile yaşanmadı!

Örneğin, 23 Mart'ta Surabaya şehri, ülkenin iklim tarihindeki en sıcak Mart gecesini kaydetti. Minimum sıcaklık +27,8°C olurken, Mart ayı için ortalama minimum sıcaklık +25°C'dir.

Endonezya'da rekor sıcak hava dalgası

Papua Yeni Gine

24 Mart'ta Papua Yeni Gine'nin Doğu Sepik eyaletini 6.9 büyüklüğünde bir deprem vurdu. Depremde 1,000'den fazla ev yıkıldı. Geçen hafta da aynı bölgelerin yoğun sel ve toprak kaymalarından etkilendiğini belirtmek gerekir.

Papua Yeni Gine'de meydana gelen 6.9 büyüklüğündeki depremin sonuçları

Afrika

Kenya

Kenya'nın Nairobi kentinde yaşayanlar 24 Mart'ta başlayan şiddetli yağışların ardından yaygın sel felaketiyle karşı karşıya kaldı. Yollar geçilmez hale geldi ve demiryolu hizmetleri aksadı. Nairobi otoyolu diz seviyesine kadar sular altında kalarak trafiği ciddi şekilde aksattı.

Nairobi, Kenya'daki sağanak yağışların sonuçları

Şehrin 17 ilçesinin tamamında sürekli yağışlar gözlendi.

Yaklaşık 1,180 aile etkilendi. En az 10 kişi öldü ve bazıları hala kayıp.

Mozambik

Mozambik'in güneyinde büyük çaplı sel felaketi

Bir başka Afrika ülkesi olan Mozambik'te yaşanan su felaketi en az dört kişinin ölümüne neden oldu. Ülkenin güneyindeki aşırı yağışlar 12.740 kişiyi etkiledi. Maputo, Gaza ve Inhambane eyaletlerinde yaklaşık 10.000 ev sular altında kaldı.

Kuzey Amerika

Meksika

Bu yılın Mart ayında Meksika'yı kasıp kavuran orman yangınları dalgası son günlerde felaket boyutlarında büyüyor. Ülkedeki aktif orman yangınlarının sayısı üç gün içinde iki katına çıktı. Yangınlar şimdiden 10.000 hektardan fazla alanı kül etti ve yerel halk duman ve küller nedeniyle sağlık sorunları yaşıyor. Ne yazık ki yangınlar beş kişinin hayatına mal oldu.

Meksika'da yıkıcı orman yangınları

Yangınlarla mücadelede 8.000'den fazla kişi ve 8 helikopter görev almaktadır. Itfaiyecilerin çalışmaları hava koşulları nedeniyle zorlaşıyor. Örneğin Veracruz eyaletinde şiddetli rüzgarlar söndürme çalışmalarında uçakların kullanılmasını engellediği için yangınlar bir süre kontrol altına alınamadı. Ulusal Ormancılık Komisyonu'na (CONAFOR) göre, 28 Mart itibariyle 126 aktif yangın ülkenin eyaletlerinin yarısından fazlasını kapsıyordu. En yoğun nüfuslu eyalet olan Mexico City en çok etkilenen yer olmuştur.

Meksika'nın en çok etkilenen Mexico City eyaletindeki orman yangını

Avrupa

Birçok Avrupa ülkesinde aşırı sıcaklık değişimleri yerel halkı şok etti.

Bosna Hersek, Karadağ ve Hırvatistan'da sıcaklıklarda keskin bir düşüş ve ardından yoğun kar yağışı yaşandı.

Portekiz'de ani yoğun kar yağışı

23 Mart gibi erken bir tarihte hava yaz gibi sıcaktı, ancak 24 Mart sabahı kar yağmaya başlamıştı. Yerel halk şaşkındı: “Bu hava normal değil, dün 20 dereceydi ve şimdi neredeyse 0 derece”.

Ani soğuk ve kar, çiçek açmış meyve ağaçlarını vurduğundan ve gelecekteki hasatları tehlikeye attığından, hava anormalliği bahçıvanlara önemli ölçüde zarar verdi.

Aynı gün Slovenya'nın büyük bölümünü şiddetli yağmur ve rüzgarla birlikte bir fırtına vurdu ve bazı yerlerde dolu yağdı. Ülkenin orta kesimlerinde rüzgarın hızı saatte 100 kilometreyi aştı. Ağaçlar devrildi ve yollar hasar gördü. 26 Mart'ta Portekiz'de otuz derecelik bir sıcak hava dalgasının ardından sıcaklık aniden düştü ve kar yağdı.

Portekiz'de 30 derecelik sıcak hava dalgasının ardından ani kar yağışı

28 Mart'ta "Nelson" fırtınası Fransız Bretanya'sında saatte 183 km'lik rüzgar hızına neden oldu.Bir gün önce Finistère departmanına kar yağdı. Bu, bu tarih için tamamen anormal bir durumdur. Ispanya'da fırtına iki kişinin ölümüne neden oldu. "Nelson" diğer Avrupa ülkelerini de (İngiltere, İrlanda, İspanya, Fransa, Portekiz) etkileyerek bu sezon için nadir görülen bir güç sergiledi.

Avrupa'da Nelson Fırtınası'nın ardından yaşananlar

Rusya

26 Mart'ta Balkan ve Hazar olmak üzere iki aktif kasırga Rusya'nın Avrupa kısmını vurarak Kuban'dan Orta Urallara kadar ülkenin 17 bölgesini etkiledi. Soçi'de bir fırtına gürledi, saniyede 25 metreye varan şiddetli rüzgarlar ağaçları devirdi. Denizde dört metrelik dalgalar yükseldi.

Rusya Federasyonu'nun Soçi kentinde fırtınalı hava

Volgograd bölgesinde rüzgarın saniyede 20 metreye kadar güçlenmesi nedeniyle toz ve kum havaya yükseldi. Astrahan bölgesinde neredeyse iki gün boyunca yağmur yağdı. Volga ve Ural bölgelerinde yaşayanları ıslak karla karışık sağanak yağışlar ve bazen de dondurucu yağmur vurdu. Samara bölgesinde 1922'den bu yana yüzyıllık günlük yağış rekoru kırıldı.Orenburg bölgesinde Or nehrindeki su seviyesi sadece bir gün içinde 3.64 metre yükseldi.

Rusya Federasyonu, Orenburg bölgesinde sel baskını

Tehlikeli hava olaylarının sıklığı ve yaygınlığı daha önce görülmemiş seviyelere ulaşmıştır. Bilimsel veriler, önümüzdeki 4-6 yıl içinde durumun daha da kötüleşeceğini ve bunun gezegensel bir felakete yol açabileceğini doğrulamaktadır. Bununla birlikte, olumsuz sonuçları önleme imkanı vardır. Bu da iklimin mevcut durumu ve sonuçları hakkında kamuoyunun bilinçlendirilmesini gerektirmektedir. Yaşananların nedenleri ve perspektifleri konusunda farkındalık kritik önem taşımaktadır. Forum “Küresel Kriz.Sorumluluk” durumun daha iyi anlaşılmasına ve eylem için bir strateji oluşturulmasına katkıda bulunur.

Halk tehdidin farkına varıp güçlerini birleştirdiğinde, siyasi liderler gezegenimizi ve insanlarını kurtarmak için etkili önlemler geliştirmek ve uygulamak üzere bilim camiasıyla birlikte çalışmak zorunda kalacaktır.

Herkesin farkındalığın yayılmasına katılımı milyarlarca hayatın kurtarılmasında önemli bir rol oynayacaktır.

Bu makalenin video versiyonu izlenebilir: